AECT

***************************************************************

เทคโนโลยีการศึกษา (Educational Technology) และ เทคโนโลยีการสอน (Instructional Technology)

เทคโนโลยีการศึกษา (Educational Technology) และ เทคโนโลยีการสอน (Instructional Technology)

ความก้าวหน้าทางวิชาการส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหลาย ๆ ด้าน ด้านหนึ่งที่เห็นได้ชัดเจนคือด้านการศึกษาแม้นว่าการเปลี่ยนแปลงนั้นจะไม่รวดเร็วเท่าที่ควรก็ตาม สาขาที่๔กกระทบจากการเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้ค่อนข้างชัดเจนคือสาขา

คณะกรรมการบัญญัติศัพท์ของสมาคมเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษาของสหรัฐอเมริกา  (AECT)ให้ความหมายไว้ว่า เทคโนโลยีการศึกษา คือ กระบวนการที่ซับซ้อนและประสานสัมพันธ์อย่างมีบูรณาการระหว่างบุคคล วิธีการ แนวคิด เครื่องมือและการจัดระบบองค์การสำหรับวิเคราะห์ปัญหา หาวิธีแก้ปัญหา ดำเนินการประเมินผล และจัดการแก้ปัญหาเหล่านั้น ซึ่งเป็นปัญหาที่เกี่ยวข้องกับทุกลักษณะ (aspects) ของการเรียนรู้"อย่างน้อยความหมายของคำว่า เทคโนโลยีการศึกษาดังกล่าวข้างต้นนี้ ชี้ให้เห็นคุณลักษณะที่สำคัญของเทคโนโลยีการศึกษาบางประการ คือ

1.เทคโนโลยีการศึกษา เป็นกระบวนการแก้ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับทุกลักษณะของการเรียนรู้

2.เทคโนโลยีการศึกษาใช้กระบวนการแก้ปัญหาด้วยวิธีวิทยาศาสตร์ หรือระบบ (systems approach)

3.กระบวนการดังกล่าวเป็นกระบวนการที่ซับซ้อน และบูรณาการระหว่างบุคคล วิธีการ แนวคิด เครื่องมือและการจัดการอย่างมีระบบ

 ในการพิจารณาเรื่องของเทคโนโลยีการศึกษานั้น นอกจากพิจารณาในแง่ของความหมาย และแนวทางในการนำมาใช้แก้ไขปัญหาการศึกษาแล้ว ในตัวของเทคโนโลยีการศึกษาเองมีอะไรบ้าง นี่ก็คือการกล่าวถึง "แดน" (domain) ของเทคโนโลยีการศึกษานั่นเอง เทคโนโลยีการศึกษาประกอบด้วย 4 แดน ที่สัมพันธ์กันอยู่คือ

1.การจัดการ ได้แก่ กระบวนการดำเนินการหรือประสานองค์ประกอบของแดนการสร้าง และพัฒนา กับแดนแหล่งพัฒนาทรัพยากรการเรียนเข้าด้วยกันอย่างเป็นระบบ เพื่อมุ่งไปที่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้เรียน (ซึ่งเป็นอีกแดนหนึ่ง) เป็นสำคัญ กระบวนการของแดนนี้ได้แก่ กระบวนการจัดองค์การอย่างหนึ่ง กับกระบวนการจัดการบุคลากรอีกอย่างหนึ่ง (ตามแผนภูมิ)

2.การสร้างและพัฒนา ได้แก่ กระบวนการวิเคราะห์ปัญหา การหาทางแก้ปัญหา การดำเนินการ และการประเมินผลการแก้ปัญหา การสร้างและพัฒนานี้ประกอบด้วยการสร้างและพัฒนาทางการวิจัย และทฤษฎี การออกแบบ การผลิต การเลือกและการประเมิน การจัดระบบงาน การนำมาใช้และเผยแพร่เพื่อให้ได้แหล่งทรัพยากรการเรียนที่สามารถจะแก้ปัญหาต่างๆ ทางการศึกษาและการเรียนการสอนได้

3.แหล่งทรัพยากรการเรียน เป็นแดนที่สำคัญของงานเทคโนโลยีการศึกษาอีกอย่างหนึ่งที่ประกอบด้วยสาร บุคคล วัสดุ เครื่องมือ เทคนิค และสิ่งแวดล้อมทางการเรียน ทางแก้ปัญหาการศึกษาของเทคโนโลยีการศึกษาแดนนี้คือ การออกแบบหรือวางแผนอย่างมีระบบของแหล่งทรัพยากรการเรียนและ/หรือการเลือก และ/หรือการนำมาใช้ได้อย่างมีประสิทธิผล

4.ผู้เรียน เทคโนโลยีการศึกษาปฏิบัติการอย่างมีระบบเพื่อให้ผู้เรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพและ ประสิทธิผล ดังนั้นการจัดการทางการศึกษาก็ดี การพัฒนาทางการศึกษาหรือแหล่งทรัพยากรทางการเรียนก็ดี จำเป็นต้องอาศัยข้อมูลเกี่ยวกับตัวผู้เรียนมาประกอบการพิจารณาในการจัดระบบ หรือการออกแบบแหล่งทรัพยากรการเรียนและการจัดการต่างๆ เพื่อให้มีผลดีแก่การเรียนรู้อย่างเต็มที่ ข้อมูลดังกล่าวได้แก่พื้นฐานความรู้ รายละเอียดส่วนตัว ครอบครัว และสุขภาพของผู้เรียน เป็นต้น

สรุป ความหมายของเทคโนโลยีการศึกษาคือ เป็นกระบวนการแก้ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการเรียนการสอน และเป็นการดำเนินการแก้ปัญหาอย่างมีเหตุผลและเป็นระบบ โดยมีการวางแผนออกแบบ คิดค้นและพัฒนาวิธีการและเครื่องมือ เพื่อนำมาใช้แก้ปัญหาทางการศึกษาด้านต่างๆ

 1.ขอบข่ายการออกแบบ (Design) 

แสดงให้เห็นถึงการสร้างหรือก่อให้เกิดทฤษฎีที่กว้างขวางที่สุดในการสอนในศาสตร์ทางการศึกษา  ได้แก่

- การออกแบบการสอน (Instructional Design)บนพื้นฐานการออกแบบระบบการสอน (Instructional System Design :ISD)  ซึ่งเป็นขั้นตอนการจัดการที่รวบรวมขั้นตอนการวิเคราะห์ (Analysis) การออกแบบ (Design) การพัฒนา (Development) การนำไปใช้ (Implementation) และการประเมินผลการสอน (Maintenance Revision)

- การออกแบบสาร (Massage Design)  การออกแบบสารหมายถึง  การวางแผนสำหรับการปฏิบัติทางกายภาพของข้อความ

- กลยุทธ์การสอน (Instructional Strategies) กลยุทธ์การสอนเป็นกลยุทธ์เฉพาะสำหรับการเลือกและการลำดับเหตุการณ์และกิจกรรมในบทเรียน

- คุณลักษณะของผู้เรียน (Learner Characteristics) ประสบการณ์เบื้องหลังของผู้เรียนที่มีผลกระทบต่อกระบวนการเรียนรู้ 

แนวโน้มและประเด็น

 ยังใช้การออกแบบระบบการสอนแบบดั้งเดิม (ISD) มีการประยุกต์ใช้ทฤษฎีการเรียนรู้ไปสู่การออกแบบ และผลกระทบของเทคโนโลยีในกระบวนการการออกแบบ  ในปัจจุบันนี้มีการพัฒนาสนับสนุนทางทฤษฎีคอมสตรัคติวิสต์  ที่มุ่งไปสู่การเน้นประสบการณ์ของผู้เรียน  ให้ผู้เรียนเป็นผู้ควบคุมและจำแนกความหมายและความเป็นจริง

2.ขอบข่ายการพัฒนา (Design) จะแสดงให้เห็นถึงแนวทางในการปฏิบัติ

- เทคโนโลยีการพิมพ์ (Print Technology) เป็นวิธีการในการผลิตและส่งผ่านสื่อ  เช่น หนังสือหรือสื่อที่มองเห็นโดยเบื้องต้นเป็นการผลิตและส่งผ่านกลไกลหรือกระบวนการพิมพ์

- โสตทัศน์เทคโนโลยี (Audiovisual Technology) เป็นวิธีการในการผลิตและส่งผ่านสื่อโดยการใช้กลไกลที่เป็นอิเล็กทรอนิกส์ที่นำเสนอสารในรูปแบบของเสียงและภาพ

- เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์  (Computer-based Technology)เป็นวิธีการผลิตและส่งผ่านสื่อโดยการใช้คอมพิวเตอร์เป็นฐาน

- การบูรณาการเทคโนโลยี  (Integrated Technology )เป็นการผลิตและส่งผ่านสื่อโดยรวมสื่อทุกรูปแบบเข้าไว้ด้วยกันภายใต้การควบคุมของคอมพิวเตอร์

แนวโน้มและประเด็น

 เทคโนโลยีการพิมพ์และโสตทัศน์  เป็นเทคโนโลยีได้รวบรวมการเพิ่มความสนใจของการออกแบบข้อความซับซ้อนในการมองเห็นและการใช้สื่อเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และบูรณาการเทคโนโลยี  ขอบข่ายการพัฒนาสัมพันธ์กับความท้าทายสำหรับเทคโนโลยีการมีปฏิสัมพันธ์  การใช้ทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์และทฤษฎีการเรียนรู้ทางสังคม  ระบบผู้เชี่ยวชาญ  การพัฒนาเครื่องมือแบบอัตโนมัติ  และการเรียน

3.  การนำไปใช้ (Utilization)

- การใช้สื่อ  (Media Utilization)ระบบการใช้ทรัพยากรสำหรับการเรียนรู้

- การแพร่กระจายนวัตกรรม (Diffusion innovations) กระบวนการสื่อสารผ่านการวางแผนกลยุทธ์สำหรับจุดมุ่งหมายเพื่อให้มีการนำไปใช้

- การนำไปใช้และนำไปใช้ในองค์กร (Implementation and Institutionalization) การใช้สื่อการสอนหรือกลยุทธ์ในชีวิตจริง  และการรวบรวมนวัตกรรมเข้าไปในโครงสร้างและชีวิตประจำวันขององค์การ

- นโยบายและกฎระเบียบ (Polices and Regulations) กฎระเบียบการทำงานของสังคมที่มีผลต่อการแพร่กระจายและการใช้เทคโนโลยีการศึกษา

แนวโน้มและประเด็น  การเรียนรู้ไปใช้จะมีผลต่อนโยบายและกฎระเบียบขององค์กรและสังคม

 4.การจัดการ (Management)

- การจัดการโครงการ (Project Management) เป็นการรวบรวมของการวางแผน  การติดตาม  การควบคุมการออกแบบการสอนและการพัฒนาโครงการ

- การจัดการทรัพยากร (Resource Management) เป็นการรวบรวมของการวางแผน  การติดตาม  การควบคุมระบบสนับสนุนทรัพยากรและการบริการ

- การจัดการระบบส่งผ่าน  (Delivery System Management )เป็นการรวบรวมของการวางแผน  การติดตาม  การควบคุม วิธีการด้วยการกระจายของสื่อการสอนที่ถูกจัดระเบียบ

- การจัดการสารสนเทศ  (Information Management)เป็นการรวบรวมของการวางแผน  การติดตาม  การควบคุมการจัดเก็บ  การส่งผ่าน  และการประมวลผลของสารสนเทศเพื่อจัดหาแหล่งทรัพยากรสำหรับการเรียนรู้

แนวโน้มและประเด็น การพัฒนาและการจัดการกับคุณภาพจะเป็นการจัดการอุตสาหกรรม

5.การประเมิน (Evaluation)

- การวิเคราะห์ปัญหา (Problem Analysis)เป็นการกำหนดธรรมชาติและพารามิเตอร์ของปัญหาด้วยการเก็บข้อมูลสารสนเทศและกลยุทธ์การตัดสินใจ

- การวัดโดยอิงเกณฑ์ (Criterion-Referenced)เกี่ยวข้องกับเทคนิคสำหรับกำหนดความรอบรู้ของผู้เรียนเกี่ยวกับเนื้อหาที่มีการะบุไว้

- การประเมินเพื่อปรับปรุง (Formative Evaluation)เป็นการประเมินเพื่อปรับปรุงเกี่ยวข้องกับการเก็บข้อมูลสารสนเทศที่เพียงพอและใช้ข้อมูลนี้เป็นฐานในการพัฒนา

- การประเมินเพื่อตัดสิน (Summative Evaluation )เป็นการประเมินเพื่อตัดสินใจเกี่ยวข้องกับการเก็บข้อมูลสารสนเทศที่พอเพียงและใช้ข้อมูลนี้ในการตัดสินใจเกี่ยวกับการใช้

แนวโน้มและประเด็น  ในเบื้องต้นทฤษฎีพฤติกรรมนิยมในการนิเทศผ่านการเน้นที่ข้อมูลการปฏิบัติและแบ่งเนื้อหาออกเป็นส่วนๆ  ในปัจจุบันเน้นที่ผลกระทบของบริบทในการเรียนรู้ที่ให้พุทธิปัญญา  และปัจจุบันเป็นคอนสตรักติวิสต์ การนิเทศเน้นที่การประเมินกระบวนการ

Instructional Technology

เทคโนโลยีการสอน เป็นการนำเทคโนโลยีมาใช้เฉพาะในด้านการเรียนการสอนจึง  เรียกว่า  " เทคโนโลยีการสอน " ซึ่งมีการใช้กันอย่างกว้างขวางในทุกระดับของการศึกษา และรวมไปถึงในวงการทหารและวงการธุรกิจอุตสาหกรรมก็มีการใช้เทคโนโลยีในการฝึกอบรมด้วยเช่นกัน ดังนั้นเทคโนโลยีการสอนจึงเป็นการรวมสื่อการสอนทั้งในด้านวัสดุอุปกรณ์ วิธีการที่มีระบบ เพื่อการออกแบบการสอน และหลักการด้านจิตวิทยา สังคมศาสตร์ และวิทยาศาสตร์กายภาพ รวมถึงการสื่อสารของมนุษย์ มาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการเรียนการสอน เช่น การนำคอมพิวเตอร์มาใช้เป็นคอมพิวเตอร์ช่วยสอน การใช้ดาวเทียมเพื่อถ่ายทอดสดการสอนจากซีกโลกหนึ่งไปยังอีกซีกโลกหนึ่ง เป็นต้น

Educational Technology

เทคโนโลยีการศึกษา หมายถึง การนำหลักการทางวิทยาศาสตร์มาประยุกต์ใช้ เพื่อการออกแบบและส่งเสริมระบบการเรียนการสอน โดยเน้นที่วัตถุประสงค์ทางการศึกษาที่สามารถวัดได้อย่างถูกต้องแน่นอน มีการยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้มากกว่าจะยึดเนื้อหาวิชา เทคโนโลยีการศึกษา เป็นการประยุกต์เอาเทคนิค วิธีการ แนวความคิดอุปกรณ์และเครื่องมือใหม่ๆ มาใช้เพื่อแก้ปัญหาทางการศึกษาทั้งในด้านการขยายงานและด้านการปรับปรุงคุณภาพของการเรียนการสอนจากความหมายต่างๆ จะเห็นได้ว่าเทคโนโลยีการศึกษาเป็นการประยุกต์เอาเทคนิควิธีการ แนวความคิด วัสดุ อุปกรณ์และสิ่งต่าง ๆ อันสืบเนื่องมาจากเทคโนโลยีนั้นมาใช้ในวงการศึกษา ซึ่งเทคโนโลยีนั้นในบางครั้งจะเป็นการประดิษฐ์เพื่อใช้ในวงการอื่นๆ โดยเฉพาะก็ตาม แต่สามารถนำมาใช้เป็นเทคโนโลยีการศึกษาได้ เช่นคอมพิวเตอร์ที่ใช้ในการคำนวณและวงการธุรกิจก็ยังสามารถนำมาใช้ในการบริหารสถาบันการศึกษาและช่วยในการเรียนการสอนได้